Επιπτώσεις της οικονομικής πολιτικής στην εκπαίδευση.

Αφιέρωμα στις επιπτώσεις της οικονομικής πολιτικής στην εκπαίδευση:

Τι έχασε, τι έχει, τι της πρέπει

Το εκπαιδευτικό κίνημα καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει:

·         την εξακολούθηση της πολιτικής των περικοπών, με συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων, πληθωρικά σχολικά τμήματα, μείωση των λειτουργικών εξόδων των σχολείων και συνολικά μείωση των δαπανών για την εκπαίδευση,

·         το συναφές πρόβλημα της υποχρεωτικής καθημερινής μετακίνησης των μαθητών σε μικρές ή μεγάλες αποστάσεις, συχνά κάτω από δύσκολες συνθήκες με όλες τις αρνητικές συνέπειες,

·         Ολική απουσία διορισμών νέων εκπαιδευτικών, με αποτέλεσμα την γήρανση του εκπαιδευτικού σώματος

·         την πολιτική της μείωσης των διορισμών (στους 10 που αποχωρούν διορίζεται ένας) σε συνδυασμό με την πρακτική της «εφεδρείας», που αναμένεται να οξύνει περισσότερο τα προβλήματα λειτουργίας των σχολείων,

·         την αδιαφορία για την ουσιαστική βελτίωση της αρχικής εκπαίδευσης και της συνεχούς επιμόρφωσης όλων των εκπαιδευτικών με όρους που θα διασφαλίζουν αποτελεσματικότητα και διαφάνεια,

·         τη διεύρυνση ελαστικών εργασιακών σχέσεων στο χώρο της εκπαίδευσης σε συνδυασμό με τις απάνθρωπες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις των εκπαιδευτικών

·         την έλλειψη σχολικών βιβλίων ακόμη και μετά τη λήξη του πρώτου τριμήνου, που έχει οδηγήσει σε αναζήτηση υποκατάστατων όπως τα μεταχειρισμένα βιβλία, οι σημειώσεις και οι φωτοτυπίες,

·         τη μόνιμη υποχρηματοδότηση της εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα οι σχολικές επιτροπές να μην έχουν χρήματα για τις πιο στοιχειώδεις ανάγκες τους,

·         την ενίσχυση του αυταρχισμού και των διώξεων όσων αντιστρατεύονται αυτή την πολιτική, με στόχο τη βίαιη επιβολή της.

Αξίζει να αναφερθούμε ιδιαίτερα σε δύο κατηγορίες προβλημάτων που έχουν ιδιαίτερη σημασία.

Η πρώτη αφορά την κατάργηση ή τον περιορισμό εκπαιδευτικών δομών και υπηρεσιών που αποσκοπούν στην «αντιστάθμιση» δυσκολιών ή ιδιαιτεροτήτων που κάποια παιδιά αντιμετωπίζουν στο σχολείο με ιδιαίτερη οξύτητα. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν η ενισχυτική διδασκαλία και η πρόσθετη διδακτική στήριξη (που έχουν ουσιαστικά καταργηθεί), μέτρα στήριξης παιδιών μεταναστών όπως οι τάξεις υποδοχής και τα φροντιστηριακά τμήματα (που στα περισσότερα σχολεία δεν εφαρμόζονται), η εκπαίδευση των ελληνόπουλων στο εξωτερικό (που δοκιμάζεται σκληρά από περικοπές πόρων και καταργήσεις σχολικών μονάδων), ανάλογα μέτρα για τις δομές στήριξης παιδιών με ειδικές ανάγκες ή/και αναπηρίες (που διαρκώς συρρικνώνονται), τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (που αποστερήθηκαν έμπειρο και ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό), οι Συμβουλευτικοί Σταθμοί Νέων (που κατά βάση έχουν καταργηθεί) κ.λπ. Σε αντιστάθμισμα κάποιων από αυτά εξαγγέλθηκε ότι θα λειτουργήσουν σε συγκεκριμένα σχολεία οι λεγόμενες «Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας», αλλά η εφαρμογή τους μέχρι σήμερα έχει περιοριστεί σε πειραματικό στάδιο.

Στη δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνονται δομές, υπηρεσίες και εκπαιδευτικές πρακτικές που, αν και διευρύνουν την παρεχόμενη μόρφωση στο δημόσιο σχολείο και καθιστούν τη μαθησιακή διαδικασία πιο ελκυστική και αποτελεσματική, τίθενται και αυτές υπό τη δαμόκλειο σπάθη των περικοπών. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι σχολικές βιβλιοθήκες –όσες και όπου υπήρχαν-, που ουσιαστικά αχρηστεύτηκαν, ενώ παράλληλα καταργήθηκαν και οι παιδικές εφηβικές βιβλιοθήκες,τα αθλητικά σχολεία και οι αθλητικές δραστηριότητες, που καταργήθηκαν, η αγωγή υγείας, η περιβαλλοντική εκπαίδευση και οι πολιτιστικές δραστηριότητες, που συρρικνώθηκαν, οι δομές συμβουλευτικής και προσανατολισμού, που περιορίστηκαν μέχρι την ολοσχερή εξαφάνισή τους κ.ο.κ. Το δημόσιο σχολείο σταδιακά αποψιλώνεται από τέτοιες δομές στο βωμό της εξοικονόμησης πόρων με αποτέλεσμα να γίνεται πιο τεχνοκρατικό και απωθητικό, και λιγότερο αποτελεσματικό.

Για την κάλυψη των κενών που δημιουργεί αυτή η αποψίλωση της εκπαίδευσης η ελληνική οικογένεια είναι αναγκασμένη να προστρέξει στην ιδιωτική πρωτοβουλία. Επιβαρύνεται έτσι αφόρητα ο οικογενειακός προϋπολογισμός σε μια περίοδο που οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν δυσβάσταχτα τα βάρη της γενικότερης οικονομικής πολιτικής.

Γενικότερα, πρέπει να σημειωθεί ότι τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το ελληνικό σχολείο επιβαρύνουν κυρίως τα παιδιά που προέρχονται από πιο φτωχά οικονομικά περιβάλλοντα, όπου συνήθως παρατηρείται και μια πολιτισμική ασυνέχεια ανάμεσα στο σχολείο και στην οικογένεια. Σε αυτά τα περιβάλλοντα παρέχονται στο παιδί ερεθίσματα και πρότυπα που συνήθως βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από εκείνα που ζητάει το σχολείο.

ΣΤΕΛΙΟΣ  ΑΝΑΣΤ.